Hoe komt de fietser er van af in de programma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010? Met die vraag hebben we 8 partijprogramma's voor de gemeenteraadsverkiezingen getoetst op fietsvriendelijkheid. Dit artikel is tevens verschenen in de Rappe Trapper februari 2010.De missie van de Fietsersbond luidt: “De Fietsersbond komt op voor de belangen van fietsers in Nederland en zet zich in voor meer en betere mogelijkheden om te fietsen. Het feitelijk gebruik in een gemeente is een belangrijke maat voor de fietsvriendelijkheid van die gemeente. De omvang van het fietsgebruik is zowel een indicatie voor de mate waarin de gemeente erin geslaagd is belemmeringen voor het fietsen weg te nemen, als voor de mate waarin de gemeente er in slaagt fietsgebruik te stimuleren.”
In Amersfoort scoort vervoer per fiets hoog bij afstanden tot 7,5 km. Het gemiddelde fietsaandeel tussen 2005 en 2007 was bij de verplaatsingen tot 7,5 km 41 % . Ter vergelijking: landelijk ligt dit cijfer op 35 %. Dit betekent dat een goed fietsbeleid van belang is voor veel inwoners van Amersfoort.
De gemeenteraad is bij uitstek het orgaan dat verantwoordelijk is voor het fietsbeleid in een gemeente. Op 3 maart 2010 zijn er gemeenteraadsverkiezingen waar 11 politieke partijen aan meedoen. De Fietsersbond Amersfoort heeft hun programma’s verzameld en naast elkaar gelegd. Dit artikel informeert jullie over het resultaat. Dit artikel is GEEN stemadvies. Ieder lid van de Fietsersbond zal eigen afwegingen maken en zelf de partij kiezen die hem/haar het meest aanspreekt.
Om welke politieke partijen gaat het?
Van de 11 partijen hebben er 8 een verkiezingsprogramma in de vorm van een boekje op hun website gepubliceerd. Dit zijn ook de 8 die nu in de gemeenteraad zitten en dus een stempel op de afgelopen 4 jaar hebben kunnen zetten. Wij hebben ervoor gekozen om die programma’s onder de loep te nemen, zie onderstaand rijtje.
BPA met Gewoon doen
CDA met Investeren in samen leven
Christen Unie met Zet je in voor de bloei van de stad, Want haar bloei is ook jullie bloei (Jeremia 29:7)
D66 met Anders Ja D66Amersfoort
GroenLinks met Groen werkt!
PvdA met Goed wonen en werken in een Levendige stad
SP met Jij.Ik.Wij
VVD met Met passie voor Amersfoort!
Een paar opmerkingen. JA, Jouw Amersfoort, heeft meegedaan aan de verkiezingen in 2006 en zal dit niet doen in 2010. Na de verkiezingen gaan zij verder als D66. De overige partijen die meedoen zijn Trots op Nederland (TON), Lijst Lashkari en Nieuwe Communistische Partij-NCPN. TON heeft (nog) geen programma gepubliceerd op moment van schrijven, Lijst Lashkari heeft op haar website een korte opsomming gemaakt van VOOR’s en TEGEN’s, en NCPN heeft een beknopt programma op haar website gezet.
De informatie aan de partijen
Als Fietsersbond Amersfoort hebben we de hierboven genoemde 8 partijen in Amersfoort geïnformeerd over goed fietsbeleid. We hebben ze medio 2009 de uitslagen gestuurd van de Fietsbalans, een onderzoek naar het lokale fietsklimaat, aangevuld met suggesties voor een aantal concrete programmapunten voor de verkiezingsprogramma’s 2010-2014. Zie ook het artikel "Resultaten Fietsbalans 2007" in de rubriek Nieuws op onze website voor die documenten. Eind 2009 hebben we deze politieke partijen benaderd met het aanbod om het nog eens mondeling toe te lichten. Hier hebben alleen JA/D66 en de SP gebruik van gemaakt. De inhoud betrof in grote lijnen 5 thema’s:
− Fietsen is op korte afstanden de snelste manier om je te verplaatsen
− Fietsen is milieuvriendelijk
− Fietsen is gezond, gaat bewegingsarmoede en vetzucht tegen
− Door de fiets kunnen ouderen en nieuwkomers (blijven) participeren in de samenleving
− Fietsen is leuk en ontspannend en een goedkope manier van recreëren.
Het toetsen van de verkiezingsprogramma’s
We hebben de programma’s vanuit drie invalshoeken bekeken. De eerste invalshoek is puur kwantitatief. Heeft de fietsparagraaf tekstueel enige omvang in vergelijking met de rest van het programma: We hebben het aantal woorden met fiets en het aantal zinnen met het woord fiets geteld. Dit levert het volgende resultaat op. (klik op het plaatje om het te vergroten)
Het aantal woorden op zich is natuurlijk onvoldoende indicatie voor het belang dat partijen aan de fiets hechten. Daarom hebben we nog eens gekeken welke visie de partijen hebben op de fiets. Is het bevorderen van fietsen in verband gebracht met:
− het milieu (vervoer zonder CO2 uitstoot), minder luchtvervuiling
− volksgezondheid
− het vergroten van de mobiliteit, het verminderen van files, het vergroten van de bereikbaarheid
− het verminderen van geluidsoverlast
− het toenemen van de productiviteit
− het eerder zelfstandig worden van kinderen in het verkeer
− het effect op de bereikbaarheid van winkels
(klik op het plaatje om het te vergroten)
Verder troffen we per partij de volgende opvallende citaten die we onder het kopje Overig kunnen plaatsen.
BPA: geen
CDA: Fietsers moeten zich vlot en veilig kunnen verplaatsen in de stad.
ChristenUnie: Voor bewoners van de stad moeten op fietsafstand van de woningen groengebieden te vinden zijn.
D66: stedelijk autoverkeer terugdringen en fietsverkeer bevorderen.
GroenLinks: Amersfoort heeft de potentie om een echte fietsstad te worden.
PvdA: geen
SP: Fietsen in plaats van autorijden bevorderen.
VVD: Optreden tegen onverlicht fietsen, het verhogen van de pakkans bij asociaal gedrag zoals rijden met opgevoerde brommers, brommen/fietsen waar het niet mag.
In de laatste en kwalitatieve toets hebben we de programma’s getoetst op de door ons aangedragen concrete actiepunten:
− zorg voor voldoende, veilige en toegankelijke fietsstallingen in de stad, bij sportvelden en –hallen, bij de stations en winkels;
− zorg voor het duurzaam veilig inrichten van fietsroutes, dat wil zeggen op wegen waar auto’s 50 km/uur mogen dienen aparte fietspaden aangelegd te worden;
− verminder het oponthoud voor de fiets: bijvoorbeeld stel verkeerslichten af op snellere doorstroming van de fiets;
− maak voldoende geld vrij voor een goed onderhoudsplan voor fietspaden.
In onderstaande tabel zijn de resultaten weergegeven:(klik op het plaatje om het te vergroten)
Conclusie
Wat opvalt is dat in totaal 8 verkiezingsprogramma’s met samen 245 pagina’s slechts 45 zinnen en 58 woorden
met het woord “fiets” erin bevatten. Hieruit kan de conclusie worden getrokken dat het stimuleren van fietsen en het bevorderen van een goede fietsinfrastructuur voor de meeste politieke partijen in Amersfoort geen hoge prioriteit heeft.
In het VVD verkiezingsprogramma komt het fietsen er het slechtste af, er moet volgens hen vooral tegen fietsers opgetreden worden die zich niet aan de regels houden. Er wordt in dit programma geen enkele maatregel voorgesteld om het fietsers gemakkelijk te maken zich wel aan de regels te houden.
Groen Links met het kortste programma (22 pagina’s) besteedt het meest aandacht aan het ontwikkelen van het fietsbeleid in Amersfoort. In dit verkiezingsprogramma is een hele paragraaf gewijd aan fietsen.
Opvallend is ook dat geen enkele partij een verband legt tussen het bevorderen van fietsen en het verminderen van geluidsoverlast, terwijl in de meeste verkiezingsprogramma’s dit onderwerp wel wordt beschreven. Ook wordt door geen enkele partij een relatie gelegd met het verhogen van productiviteit, mensen die regelmatig fietsen zijn minder ziek.
In een tijd waarin veel radio en tv programma’s ons stimuleren af te vallen omdat we te dik worden is er slechts één partij die bevorderen van fietsen in verband brengt met de gezondheid en dat is GroenLinks.
Marijke van Aert
Pieter de Jong
Januari 2010
